عمل هیسترکتومی به چه دلیل انجام می‌شود؟

هیسترکتومی یا عمل برداشتن رحم چیست؟

رحم قسمتی از بدن بانوان است، که محل رشد جنین در طی بارداری بانوان و همینطور منبع خون قاعدگی نیز است، و گاهی درگیر مشکلات و بیماری‌هایی مانند سرطان و عفونت خواهد شد؛ که درمان آن‌ها با روش‌هایی غیرتهاجمی ممکن نبوده و باید حتما جراحی هیسترکتومی برای درمان آن‌ها استفاده شود. در طی هیسترکتومی یا عمل برداشتن رحم، کل رحم برداشته خواهد شد و هم‌چنین ممکن است که طبق صلاحدید پزشک تخمدان‌ها و لوله‌های رحمی نیز خارج شود. با این کار دیگر دوره‌های قاعدگی متوقف شده و هم‌چنین بارداری امکان‌پذیر نخواهد بود. جراحی هیسترکتومی بیشتر برای بیماری‌های سرطانی استفاده خواهد شد.

علت و دلایل انجام عمل برداشتن رحم

در صورت ابتلای بانوان به مشکلات و بیماری‌های فیبروم رحمی، افتادگی رحم، اندومتریوز، آدنومیوز، سرطان دهانه رحم، درد مزمن لگن، سرطان تخمدان‌ها، بیماری‌های عفونی، سرطان رحم و خونریزی‌های شدید قاعدگی که درمان آن‌ها با روش‌های دیگر ممکن نباید از عمل هیسترکتومی استفاده خواهد شد. در ادامه به بررسی برخی از این مشکلات زنانه خواهیم پرداخت.

افتادگی رحم

افتادگی رحم در اثر عوامل مختلفی مانند افزایش سن، اضافه وزن، زایمان‌های طبیعی ، مشکلات روده و مثانه و لگن ایجاد شده و رحم فرد به پایین‌تر از محل طبیعی خود می‌لغزدو به داخل واژن خواهد افتاد.

فیبروم رحمی

یک توده غیرسرطانی که در دیواره رحم ایجاد می‌شود را فیبروم رحمی می‌گویند. شایع‌ترین علت برداشتن رحم همین بیماری است. فیبروم‌ها موجب خونریزی شدید و درد خواهند شد.

اندومتریوز

در این بیماری بافت‌های تشکیل دهنده رحم در خارج از رحم و بر روی تخمدان‌ها رشد خواهد کرد. آندومتریوز موجب دردهای شدید و هم‌چنین پریودهای نامنظم خواهد شد. در صورتی که هورمون درمانی برای برداشتن بافت آندومتر نتیجه ندهد؛ از عمل هیسترکتومی برای درمان آن استفاده خواهد شد.

آدنومیوز

این بیماری در صورت رشد نامناسب بافت رحم به داخل عضله رحم ایجاد خواهد شد و موجب ضخیم شدن دیواره رحم می‌شود. آدنومیوز اغلب پس از یائسگی رخ داده و منجر به درد و خونریزی شدید خواهد شد.

سرطان‌های زنان

در صورت ابتلای بانوان به سرطان‌ دهانه رحم، سرطان رحم، سرطان تخمدان بهترین راه درمان آن‌ها عمل برداشتن رحم است.

بیماری‌های عفونی

درد شدید لگنی اغلب به دلیل بیماری التهاب لگن که نوعی عفونت باکتریایی محسوب می‌شود، اتفاق می‌افتد. در صورتی که مصرف آنتی بیوتیک‌ها این بیماری درمان نشود؛ هیسترکتومی انجام خواهد شد.

خونریزی غیرطبیعی و شدید قاعدگی

خونریزی قاعدگی نامنظم و شدید به دلایل فیبروم، عفونت، تغییرات هورمونی و سرطان ممکن است که اتفاق بیافتد، و گاهی اوقات تنها راه درمان و تسکین خونریزی شدید عمل برداشتن رحم است.

انواع جراحی هیسترکتومی

با توجه به شدت عارضه‌ای که بیمار به آن دچار است، عمل برداشتن رحم به روش‌های مختلف انجام خواهد شد که عبارتند از:

• هیسترکتومی کامل: در این نوع از هیسترکتومی کل رحم به همراه دهانه خارج می‌شود.
• هیسترکتومی جزئی: تنها قسمت فوقانی رحم برداشته شده و دهانه رحم در جای خود باقی خواهد ماند.
• هیسترکتومی رادیکال: در این نوع از عمل برداشتن رحم علاوه بر برداشتن رحم و دهانه رحم قسمت بالایی واژن و بافت‌های اطراف رحم برداشته خواهد شد.
• سالپینگواووفرکتومی: در این جراحی لوله‌های رحمی و تخمدان‌ها نیز برداشته خواهند شد.

تکنیک‌ها و روش‌های انجام هیسترکتومی

برای انجام عمل برداشتن رحم از تکنیک‌های مختلفی مانند هیسترکتومی شکمی، هیسترکتومی واژن و هیسترکتومی لاپاراسکوپی استفاده خواهد شد. ولی برای انجام همه‌ی این تکنیک‌ها ابتدا بیمار تحت بیهوشی عمومی یا بیهوشی موضعی قرار خواهد گرفت. در ادامه به بررسی تکنیک‌های عمل برداشتن رحم خواهیم پرداخت.

عوارض عمل برداشتن رحم

عمل هیسترکتومی در صورتی که توسط بهترین متخصص زنان و زایمان انجام شود، جزو جراحی‌های ایمن به شمار می‌رود. اما ممکن است مانند سایر جراحی‌های بزرگ عوارضی نیز به همراه داشته باشد. این عوارض عبارتند از:

• خونریزی شدید
• لخته شدن خون
• واکنش به بیهوشی
• بروز عفونت
• بی‌اختیاری ادرار
• افتادگی واژن
• تداخل مجاری واژن با مجاری ادرار
• یائسگی زودرس

اقدامات پس از انجام عمل هیسترکتومی

• پرهیز از انجام فعالیت‌های سنگین
• استراحت
• خودداری از رانندگی در طوب دوران نقاهت
• پیاده‌روی کردن برای جلوگیری از لختگی خون
• خودداری از بلند کردن اجسام سنگین
• خودداری از خم شدن
• خودداری از برقراری رابطه جنسی
• مصرف داروهای تجویز شده طبق دستور پزشک
• مصرف مایعات فراوان
• مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه
• خودداری از ایستادن طولانی مدت
• خودداری از نگه‌داشتن ادرار در مثانه

در صورت بروز مواردی مانند تب و لرز، قرمزی و تورم بیش از حد، تنگی نفس، احساس درد در قفسه سینه، خونریزی شدید، غش کردن و باز شدن برش حتما پزشک خود را مطلع کنید.

 سخن پایانی

یکی از شایع‌ترین و رایج‌ترین عمل‌های جراحی در بانوان جراحی هیسترکتومی است. قبل از انجام این جراحی پزشک متخصص زنان ابتدا راه‌های دیگر درمانی را برای رفع بیماری‌های رحمی انجام خواهد داد؛ و در صورتی که انجام آن روش‌ها نتیجه‌ای نداشته باشد، از عمل هیسترکتومی برای درمان بیماری‌ها استفاده خواهد شد. باید به این نکنه تجه داشته باشید که رعایت اقدامات مراقبتی پس از عمل برداشتن رحم به اندازه خود جراحی از اهمیت بسیاری برخوردار است.

دکتر بهناز بنی هاشمی

متخصص زنان و زایمان و نازایی
درمان بیماری های زنان
جراحی های زیبایی زنان
درمان ناباروری