فشار خون در بارداری را چگونه کنترل و درمان کنیم؟

فشار خون بالا بعد از هفته ی ۲۰ بارداری اگر با علائم بیماری‌های خاص دیگری همراه نباشد، می‌تواند نشانه ی بیماری فشار خون حاملگی یا پره اکلامپسی باشد. بنابراین کنترل نکردن به موقع فشار خون حاملگی می‌تواند خطرهایی برای سلامت مادر و جنین داشته باشد.
در این مقاله همره ما باشید تا شما را با فشار خون حاملگی، تأثیر آن در سلامت مادر و جنین و راه‌های کنترل آن آشنا سازیم.

فشار خون بارداری

 آغازگر بیماری فشار خون بدن پروتئینوری است و معمولاً بعد از هفته 20 حاملگی در مادران رخ می دهد و ممکن است موقتی باشد یا به طور مزمن باقی بماند . فشار خون موقتی زمانی است که بعد از 12 هفته بعد از تولد فشار خون به حد طبیعی خود برمی گردد و اگر فشار خون در عرض 12 هفته بعد از زایمان به حد طبیعی برنگردد ، آنگاه فشار خون مزمن خواهد بود . فشار خون حاملگی همراه با نتایج نامطلوب در بارداری می باشد مانند مسمومیت بارداری که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

علائم فشار خون بالا در بارداری

در برخی موارد علائم فشار خون بالا در دوران بارداری ممکن است مورد توجه قرار نگیرد. از آن جا که بسیاری از تغییرات هنگام بارداری اتفاق می افتد، دانستن علائم فشار خون مهم است.

فشار خون در دوران بارداری 140/90 در دوران بارداری بالا تلقی می شود و تشخیص فشار خون حاملگی داده می شود.

برخی از نشانه های فشار خون بالا در بارداری عبارتند از:

• سردردهای شدید
• حالت تهوع یا استفراغ
• پروتئین اضافی در ادرار (در هر بار مراجعه به پزشک در دوران بارداری نمونه ادرار جمع می شود)
• تغییرات بینایی
• درد بالای شکم

مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی چیست؟

همانطور که گفته شد پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری به دلیل اختلالات شدید فشار خون بالا ایجاد می شود و کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و معیار تشخیصی آن، دفع پروتئین بیش از حد در ادرار است. در موارد شدید این عارضه منجر به کاهش پلاکت خون، افزایش آنزیم‌های کبدی، اختلال عملکرد کلیه، مشکلات بینایی و سردرد شدید هم می‌شود. پره اکلامپسی معمولا پس از هفته بیستم بارداری و در سه ماهه سوم رخ می‌دهد، همچنین حتی ممکن است پس از زایماننیز ایجاد شود.

عوامل مستعد کننده مسمومیت بارداری عبارتند از:

• سابقه پره اکلامپسی در بارداری‌های قبلی
• بارداری چندقلویی
• هایپرتنشن مزمن
• بیماری کلیوی
• دیابت
• بیماری‌های خود ایمنی
• بارداری اول
• شاخص توده بدنی بالاتر از ۳۰ و اضافه وزن شدید
• سن بالای مادر

درمان پره اکلامپسی

درمان پره اکلامپسی بر اساس شدت و وضعیت بیماری و سن حاملگی متفاوت است. تنها راه درمان این اختلال تولد نوزاد است. در صورتی که تولد زودرس نوزاد مطلوب نباشد، افراد مشکوک به پره اکلامپسی برای ارزیابی بهتر خود و سلامت نوزاد بهتر است که در بیمارستان بستری شوند. برای تعیین شدت بیماری معمولاً آزمایش های از مادر گرفته می شود.

در برخی موارد با توجه به پزشک متخصص زنان و زایمان استراحت در بستر با نظارت دقیق مادری و جنینی تا زمان تولد توصیه می شود. باید بدانید که تشخیص یک حاملگی پرخطر ممکن است برای مادر باردار و خانواده اش استرس زا باشد بنابراین تا می توانید از مارد بارداری برای کمک و سازگاری با حاملگی پرخطر حمایت عاطفی کنید و در این مسیر سخت و پر تلاطم همراه وی باشید.

عوارض فشار خون بالا در بارداری

فشار خون بالا در دوران بارداری مانند دیابت بارداری خطرات مختلفی را برای مادر و جنین ایجاد می کند که به شرح زیر می باشد از جمله:

کاهش جریان خون به جفت:

اگر جفت خون کافی دریافت نکند ، ممکن است جنین اکسیژن و مواد مغذی کمتری دریافت کند و این مسئله می تواند منجر به رشد آهسته (محدودیت رشد داخل رحمی)، وزن کم هنگام تولد یا تولد زودرس شود.
قطع جفت:

پره اکلامپسی خطر ابتلا به این بیماری را که در آن جفت قبل از زایمان از دیواره داخلی رحم شما جدا می شود ، افزایش می دهد. قطع شدگی شدید می تواند باعث خونریزی شدید شده و زندگی شما و جنین شما را تهدید کند.
محدودیت رشد داخل رحمی:

فشار خون بالا ممکن است منجر به کاهش یا کاهش رشد کودک شما شود (محدودیت رشد داخل رحمی).
آسیب به اعضای دیگر بدن مادر: 

فشار خون بالا با کنترل ضعیف می تواند منجر به آسیب به مغز ، قلب ، ریه ها ، کلیه ها ، کبد و سایر اندام های اصلی شما شود. در موارد شدید ، می تواند زندگی را تهدید کند.

تشخیص فشار خون بالا در بارداری

همان طور که در بررسی عوارض فشارخون بالا گفتیم، فشار خون بالا بر جریان خون در جفت اثر می‌گذارد. پزشک در صورت مشاهده‌ی این عارضه، درخواست سونوگرافی می‌کند تا رشد جنین و میزان مایع آمنیوتیک را بررسی کند. در برخی موارد هم‌زمان درخواست بیوفیزیکال پروفایل نیز می‌شود تا وضعیت نوزاد (ضربان قلب، تون عضلانی، تنفس، میزان مایع آمنیوتیک و حرکت) ارزیابی شود.

علاوه بر نکات بالا موارد زیر نیز بررسی می‌شوند:

•  انجام آزمایش خون هفتگی
•  بررسی پروتئین در ادرار 24 ساعته
•  اندازه‌گیری فشار خون 2 بار در هفته

درمان فشار خون بالا در بارداری

دکتر بهناز بنی هاشمی

متخصص زنان و زایمان و نازایی
درمان بیماری های زنان
جراحی های زیبایی زنان
درمان ناباروری